شناسایی ژن‌های جدیدی که به سرکوب سرطان پروستات و دیگر سرطان‌ها کمک می‌کنند

ژن‌های جدیدی که به پیشگیری از گسترش سرطان پروستات، پوست و سینه در موش‌ها کمک می‌کنند، توسط گروهی از محققان موسسۀ  Welcome Trust Sanger و همکارانشان کشف شده است. این مطالعه ژن‌هایی را که با ژن شناخته‌شدۀ سرکوبگر تومور، PTEN همکاری می‌کنند مشخص کرد، و ارتباط میان آن‌ها را در تومورهای پروستات انسان نشان داد.

آن طور که در نشریۀ ژنتیک نیچر (Nature Genetics) گزارش شده، این پژوهش مسیرهای جدیدی را که در گسترش سرطان مشارکت دارند آشکار می‌کند. این مسیرها می‌توانند مقصد داروهایی برای سرطان‌هایی با یک ژن PTEN معیوب باشند. روش‌های به کار گرفته شده هم‌چنین می‌تواند ژن‌های دیگری را که در سرکوب رشد سرطان همکاری می‌کنند شناسایی نماید.

سرطان پروستات شایع‌ترین سرطان در میان مردان ایرانی و سومین سرطان کشندۀ کشور است. بیش از نیمی از سرطان‌های پروستات یک ژن PTEN معیوب دارند، مانند بسیاری از دیگر سرطان‌ها از جمله تومورهای مغزی و سرطان‌های آندومتری.

ژن‌های سرکوبگر تومور مانند PTEN، مانع از نمو سرطان در افراد سالم می‌شوند. PTEN یک مسیر سلولی مهم را برای رشد و تقسیم تنظیم می‌کند. با این وجود اطلاعات کمی دربارۀ بقیۀ ژن‌ها و مسیرهایی که با PTEN در پیشگیری از سرطان همکاری می‌کنند وجود دارد.

در این پژوهش محققان روشی جدید را در موش‌ها طراحی کردند که در آن بخشی از ژن PTEN به یک عنصر متحرک DNA (ترانسپوزون) تبدیل شد. زمانی که این ترانسپوزون از ژن PTEN منتقل شد، غیرفعال بود. نکتۀ مهم این بود که ترانسپوزونی که قطعه‌ای از PTEN را حمل می‌کرد می‌توانست تصادفاً در میان ژنوم فرود بیاید، و به ژن‌هایی که در آن جاگذاری شده‌اند آسیب برساند. سرطان‌ها می‌توانند زمانی که ترانسپوزون به یک ژن سرکوبگر تومور و همکار PTEN صدمه رسانده، رشد کنند.

دکتر جورج د لا روسا، اولین نویسنده دربارۀ این پژوهش از موسسۀ Sanger می‌گوید: "ما روشی جدید را توسعه دادیم که غیرفعال شدن PTEN را با حرکت ترانسپوزون مرتبط می‌کند. ما ترانسپوزون را مستقیماً درون ژن PTEN جایگذاری کردیم تا هر زمان که خارج شد و در قسمت دیگری از ژنوم جای گرفت، هم‌زمان ژن PTEN را نیز غیرفعال کند. با آنالیز این که کدام ژن‌ها در سرطانی که رشد کرده بود مختل شده‌اند، ما قادر بودیم ژن‌هایی را که با PTEN در سرکوب تومورها همکاری می‌کنند دقیقاً مشخص کنیم."

محققان 278 تومور پروستات، سینه و پوست از موش‌ها را آنالیز کردند و صدها ژن را که احتمالاً با  PTEN همکاری کرده و نقش سرکوبگر تومور را ایفا می‌کنند، آشکار ساختند.

دکتر خوآن کادینانوس، از Instituto de Medicina Oncologica y Molecular de Asturias اسپانیا می‌گوید: "این اولین مطالعه برای جستجوی مخصوص ژن‌های سرکوبگر تومور همکار با PTEN در حوزه‌ای از سرطان‌هاست. ما دریافتیم که غیرفعال‌سازی ژنتیکی PTEN و هر یک از پنج ژن نامزد در مسیرهای سلولی انسان منجر به تغییرات سرطانی در سلول‌ها می‌شود. ما هم‌چنین متوجه شدیم که نمونه‌های سرطان پروستات انسانی سطوح پایین‌تری از بیان پنج ژن را نسبت به حالت عادی دارند، که نشان می‌دهد این مسیرها ممکن است برای سرکوب تومورها مهم باشند."

محققان هم‌چنین یکی از این پنج ژن به نام Wac را در موش‌های تراریخته با PTEN جهش‌یافته مطالعه کردند. آن‌ها دریافتند که حذف یک رونوشت از Wac اندازۀ تومورهای پروستات را افزایش می‌دهد، همان‌طور که برای یک سرکوبگر تومور انتظار می‌رود. با این حال حذف دو رونوشت در ژنوم در کمال تعجب اندازۀ تومور را کاهش می‌دهد. این می‌تواند مسیرهای جدیدی را به عنوان مقصد برای درمان سرطان پروستات مشخص آشکار کند.

پروفسور آلن بِرَدلی، از موسسۀ Sanger می‌گوید: "داروهایی که مسیرهای مرتبط با PTEN را هدف قرار می‌دهند در حال گسترش اند، اما تومورها سریعاً مقاومت را توسعه می‌دهند. در نتیجه این روش می‌تواند برای هدف قرار دادن دیگر مسیرهای سرکوبگر تومور نیز مفید باشد. این روشِ جدید راه خوبی برای مشخص کردن شبکه‌های مهم سرکوبگر تومور است، و ما امیدواریم ژن‌هایی که در این مطالعه شناخته شده‌اند پایه‌ای را برای توسعۀ استراتژی‌های درمانی برای سرطان پروستات و دیگر سرطان‌ها فراهم کنند."    

منبع: Medical News Today